Saturday 24 May 2014

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΟ FACEBOOK ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΖΑΚΗ

Αυτή την συζήτηση την βρίσκω να έχει αναπαραχθεί σε διάφορα blog.  Την αναδημοσιεύω μια και συμμετέχω.  
Στα πλαίσια των πρωτοβουλιών των διαχειριστών του γκρουπ στο Facebοok “ H ΣΥΜΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΧΜΗΣ» (όπου αναρτώνται κείμενα σχετικά με το εθνικό νόμισμα και το Ευρώ) αναρτήσαμε ένα κείμενο του κ. Δημήτρη Καζάκη…. Με αφορμή το κείμενο αυτό έγινε μία ερώτηση στον κ. Καζάκη από τον κ. Νικόλαο Καρατσόρη. Εμείς πήραμε την πρωτοβουλία και επικοινωνήσαμε με τον κ. Καζάκη ο οποίος έδωσε την απάντηση του. Παράλληλα πήρε την πρωτοβουλία να απαντήσει και ο κ. Βασίλης Σεραφειμάκης γνωστός και αυτός από τη συμμετοχή του στις συζητήσεις των οικονομολόγων που έλαβαν χώρα πριν κάποιους μήνες στο γκρουπ αυτό, περί μετάβασης σε εθνικό νόμισμα… Παραθέτουμε τόσο το ερώτημα όσο και τις σχετικές απαντήσεις….
-----------------
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΚΟΥ ΚΑΖΑΚΗ 
Ας αφήσουμε όλους αυτούς στο νιρβάνα του δικούς τους ιδεολογικού οπίου κι ας έρθουμε στο προκείμενο. Το ευρώ από τον τρόπο που σχεδιάστηκε και λειτουργεί εκφράζει αναγκαστικά συγκεκριμένες σχέσεις ισχύος:
 Πρώτο: Το ευρώ είναι ένα παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα για τις διεθνείς τραπεζικές αγορές και τις αγορές συναλλάγματος. Αυτό σημαίνει ότι οφείλει να διατηρεί υψηλή συναλλακτική αξία διεθνώς, ανεξάρτητα από την κατάσταση των οικονομιών της ευρωζώνης. Κι αυτό μπορεί να γίνει, ειδικά σε συνθήκες ύφεσης, μόνο σε βάρος των οικονομιών της ευρωζώνης. Σε βάρος ειδικά της ζωντανής εργασίας.
 Δεύτερο: Το ευρώ είναι ένα νόμισμα χωρίς την δυνατότητα προσαρμογής της συναλλαγματικής ισοτιμίας για κάθε χώρα μέλος. Όταν μια οικονομία αδυνατεί να προσαρμόσει στην κατάστασή της το νόμισμα, τότε είναι υποχρεωμένη να προσαρμοστεί η ίδια στο νόμισμα. Κι έτσι από την στιγμή που στερείται τη δυνατότητα «εξωτερικής υποτίμησης» του νομίσματος, θα πρέπει να ακολουθήσει αναγκαστικά πολιτικές «εσωτερικής υποτίμησης». Άλλος τρόπος δεν υπάρχει.
 Τρίτο: Το ευρώ είναι ένα ιδιωτικό τραπεζικό νόμισμα που ελέγχεται από το πιο ισχυρό τραπεζικό καρτέλ που έχει υπάρξει ποτέ στην ιστορία και μάλιστα σε υπερεθνικό επίπεδο με επικεφαλής την ΕΚΤ. Επομένως το νόμισμα που χρειάζονται τα κράτη, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά πρέπει να το αγοράζουν από αυτό το τραπεζικό καρτέλ με συνέπεια την διόγκωση του ιδιωτικού και κρατικού χρέους.
 Τέταρτο: Το ευρώ είναι ένα ενιαίο νόμισμα σταθερής κυκλοφορίας και αξίας για πολύ διαφορετικές οικονομίες με ριζικά διαφορετικά χαρακτηριστικά ανάπτυξης, παραγωγής και παραγωγικότητας. Για τις οικονομίες με περίσσευμα κεφαλαίου και παραγωγής το ευρώ ενισχύει τα πλεονάσματά τους σε βάρος των οικονομιών με παραγωγική υστέρηση και ελλείμματα. Το γεγονός αυτό γεννά στις δεύτερες οικονομίες μεγαλύτερες ανάγκες χρηματοδότησης για την κάλυψη των ελλειμμάτων τους με αποτέλεσμα την έκρηξη του χρέους, τόσο του κρατικού, όσο και του ιδιωτικού.
 Πέμπτο: Η ευρωζώνη παρά τα περίφημα κριτήρια του Μάαστριχτ δεν απαλλάχθηκε ποτέ από τα ελλείμματα, δημοσιονομικά και παραγωγικά. Κι ούτε θα μπορούσε να απαλλαγεί μιας και μιλάμε για νομισματική ένωση τελείως άνισων οικονομιών. Το γεγονός αυτό πυροδότησε και πυροδοτεί διαρκώς πληθωριστικές πιέσεις, αλλά με το ευρώ ο πληθωρισμός των τιμών μετατράπηκε σε πληθωρισμό πιστωτικής επέκτασης με αποτέλεσμα να πνίγεται κυριολεκτικά η ευρωζώνη από τα τραπεζικά ενεργητικά που ξεπερνούν γύρω στις 4 φορές το συνολικό ΑΕΠ της ευρωζώνης.
Έκτο: Νομισματική ένωση σημαίνει περιορισμός της εθνικής κυριαρχίας, δηλαδή δραστικός περιορισμός στην ελευθερία των κινήσεων κάθε εθνικής οικονομίας και της δυνατότητάς της να λειτουργήσει με βάση τις δικές της προτεραιότητες. Κοινό νόμισμα σημαίνει κοινές οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές που επεξεργάζονται και επιβάλλονται από τα όργανα της ένωσης με κριτήρια που καθορίζονται όχι από την κατάσταση των επιμέρους οικονομιών,αλλά των αγορών εντός και εκτός της ευρωζώνης.
 Έβδομο: Το ευρώ ως ενιαίο νόμισμα προϋποθέτει ελευθερία κίνησης κεφαλαίου, προϊόντων, υπηρεσιών και εργασίας, όπου οι εθνικές ρυθμίσειςυποχωρούν και καταλύονται προς όφελος της φιλελευθεροποίησης των αγορών. Το αποτέλεσμα είναι ένας καταμερισμός εργασίας όπου εντείνονται οι μονοπωλιακές καταστάσεις παντού, μαζί με την ανισομέρεια, την ανισότητα και την αποικιακή εκμετάλλευση των αδύναμων οικονομιών από τις πιο ισχυρές.
Αντίθετα το εθνικό κρατικό νόμισμα μπορεί να συνδεθεί με την απεριόριστη έκδοση χαρτονομίσματος για να ενθαρρύνει την κερδοσκοπία, μέσα από τον πληθωρισμό, την υποτίμηση και την διολίσθηση του νομίσματος με συντριπτικά αποτελέσματα για την οικονομία και κυρίως για τα εργαζόμενα στρώματα του λαού. Όμως μπορεί κάλλιστα να δώσει την ευκαιρία για δραστικές παρεμβάσεις στην οικονομία υπέρ των εργαζομένων και των ασθενέστερων τάξεων του λαού. Αρκεί να συνοδευτεί με τις κατάλληλες πολιτικές εθνικοποιήσεων του τραπεζικού συστήματος και των βασικών μοχλών άσκησης οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Κάτι που είναι αδύνατον να γίνει με το ευρώ.
ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΖΑΚΗ ΑΠΟ ΤΟΝ Κ. ΝΙΚΟΛΑΟ ΚΑΡΑΤΣΟΡΗ:
Λέει ο κ. Καζάκης: "το εθνικό νόμισμα να συνοδευτεί με τις κατάλληλες πολιτικές εθνικοποιήσεων του τραπεζικού συστήματος και των βασικών μοχλών άσκησης οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής."
Η ερώτηση είναι η εξής:
εφόσον θα εθνικοποιήσει την Τράπεζα της Ελλάδας και φύγουμε από το ευρώ θα δεχτεί ο κ. Καζάκης το πλαίσιο των κανόνων της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών ή θα φύγουμε και από εκεί; Από την συμμετοχή μας (ως μέτοχοι) στο ΔΝΤ θα παραιτηθούμε; Από αυτήν στην Παγκόσμια Τράπεζα θα παραιτηθούμε;
Και πολλές άλλες τέτοιες ερωτήσεις οι οποίες είναι άσχετες με το νόμισμα της χώρας ... θα έχει πολύ ενδιαφέρον να απαντήσει εάν θα δεχτεί τους κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας ... Ίσως έτσι φανεί ή και καταλάβει ότι δεν είναι απλώς και μόνο ένα θέμα νομίσματος ....
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΖΑΚΗ:
Η απάντησή μου:
Πρώτο δεν είπα ποτέ ότι το ζήτημα είναι "μόνο ένα θέμα νομίσματος". Πόσες φορές χρειάζεται να το πω ή να το γράψω; Όμως άλλο “δεν είναι μόνο ένα θέμα νομίσματος” κι άλλο το “να μπορεί να υπάρξει στροφή στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής και της οικονομικής πορείας της χώρας, χωρίς αλλαγή νομίσματος”. Όπως και να το δει κανείς, χωρίς αλλαγή νομίσματος και εισαγωγή εθνικού κρατικού νομίσματος, ούτε υποψία ανάκαμψης δεν μπορεί να υπάρξει για την ελληνική οικονομία προς όφελος της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού. Κι αυτό δεν μπορεί να το αρνηθεί κανείς.
Δεύτερο, θα ήθελα να ήξερα ποια χώρα στον κόσμο εφαρμόζει σήμερα τους κανόνες της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, Βασιλεία Ι και ΙΙ; Καμιά. Οι όροι κεφαλαιακής επάρκειας της ΤΔΔ αφορούν ένα τραπεζικό σύστημα, το οποίο λειτουργεί με όρους "κλασματικής τραπεζικής" (fractionalbanking). Προσωπικά υποστηρίζω ότι πρέπει - έστω σταδιακά - να εξαλειφθεί αυτή η πρακτική από το τραπεζικό σύστημα και να εξαναγκαστούν όλες οι τράπεζες να διαθέτουν ανά πάσα στιγμή σε διαθέσιμα την καταθετική τους βάση. Η πρόταση αυτή για να καταργηθεί το fractional banking έχει κατατεθεί αναλυτικά από την εποχή του Σχεδίου του Σικάγο το 1932 και έχει επανέλθει στις συζητήσεις των οικονομολόγων σήμερα. Η κατάργηση του fractional banking κάνει τους κανονισμούς της Βασιλείας χωρίς αντικείμενο.
Τρίτο, δεν υπάρχει κανένας λόγος να αποχωρήσει η Ελλάδα από κανέναν οργανισμό διακρατικού χαρακτήρα,όπου η συμμετοχή της δεν προϋποθέτει δεσμεύσεις σε βάρος της. Η συμμετοχή στο ΔΝΤ και στην Παγκόσμια Τράπεζα δεν προϋποθέτουν δεσμεύσεις σε βάρος της χώρας και του λαού της, παρά μόνο αν κληθούν αυτοί οι οργανισμοί να παρέμβουν στα εσωτερικά της Ελλάδας. Ωστόσο η παραμονή στους οργανισμούς αυτούς δεν σημαίνει καθόλου ότι η Ελλάδα θα ακολουθήσει την πεπατημένη των Οργανισμών. Μπορεί με τις παρεμβάσεις της να αποκαλύπτει και να δημιουργεί σοβαρά εμπόδια στην άσκηση της πολιτικής που θέλουν τα επιτελεία των οργανισμών αυτών.
Τέταρτο, τίποτε δεν είναι άσχετο με το νόμισμα της χώρας.Όσο μια χώρα έχει μια δυναμική οικονομία στη βάση της οικονομικής αυτοτέλειας που στηρίζεται και στο δικό της νόμισμα, τότε διαθέτει τους βαθμούς ελευθερίας που χρειάζεται για να χειριστεί τις διεθνείς της σχέσεις σύμφωνα με τα δικά της συμφέροντα, αντί να αποτελεί έρμαιο των ισχυρών
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ Κ.ΒΑΣΙΛΗ ΣΕΡΑΦΕΙΜΑΚΗ
Γράψατε : "Η ερώτηση είναι εφόσον θα εθνικοποιήσει την Τράπεζα της Ελλάδας και φύγουμε από το ευρώ θα [δεχτούμε ως χώρα] το πλαίσιο των κανόνων της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών ή θα φύγουμε και από εκεί;"
Η B.I.S. (Bank of International Settlements, Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών) διευκολύνει τις συναλλαγές των κεντρικών τραπεζών και παίζει κυρίως βοηθητικό ρόλο. Δεν θα έχομε κανένα σοβαρό πρόβλημα λοιπόν να συνεχίσομε να έχομε την (100% κρατικοποιημένη) Κεντρική Τράπεζά μας να είναι μέλος τής ΤΔΔ(δηλαδή τής B.I.S.).
Ρωτάτε επιπλέον: "Από την συμμετοχή μας (ως μέτοχοι)στο ΔΝΤ θα παραιτηθούμε; Από αυτήν στην Παγκόσμια Τράπεζα θα παραιτηθούμε;"
Γιατί να τα κάνομε όλα αυτά; Στοιχειώδης από πλευράς συμφερόντων μας τακτική θα είναι να μη φεύγομε από πουθενά εκτός κι αν μάς διώχνουνε! Ίσως θεωρείτε εύκολο το να αποβάλλεται μία χώρα-μέλος από έναν διακρατικό οργανισμό αλλά, πιστέψτε με, δεν είναι καθόλου έτσι! Υπάρχουν πάμπολλα διπλωματικά ζητήματα, πχ η δημιουργία προηγούμενου το οποίο άλλα μέλη δεν θα θέλουν να βρουν αυτά μπροστά τους μελλοντικά.
Αλλά σε τι ακριβώς πιστεύετε ότι η ανάκτηση των δημοσιονομικών και νομισματικών εξουσιών που έχουν όλες οι χώρες τού κόσμου(πλην Ευρωζώνης και κάποιων οικονομικών αποικιών) θα είναι εμπόδιο στην περαιτέρω συμμετοχή της Ελλάδος στην World Bank ή στο I.M.F.;
Κάναμε ένα (κολοσσιαίο, ομολογουμένως) λάθος τότε που μπήκαμε στο Μάαστριχτ και ένα άλλο (εξ ίσου κολοσσιαίο) λάθος όταν μπήκαμε στηνΕυρωζώνη. Θέλομε να ξαναγίνομε κανονική χώρα. Θα μάς αποβάλουν οι διεθνείς αυτοί οργανισμοί επειδή θα γίνομε όπως είναι και τα υπόλοιπα μέλη τους;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ NIKOΛΑΟΥ ΚΑΡΑΤΣΟΡΗ  ΣΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΖΑΚΗ
1. Το κείμενό του όπως και όλη η ρητορική επικεντρώνει στα πλεονεκτήματα της επιστροφής στο εθνικό νόμισμα. Όσον αφορά την «στροφή στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής και της οικονομικής πορείας της χώρας» περιορίζεται το κείμενο στις «κατάλληλες πολιτικές εθνικοποιήσεων του τραπεζικού συστήματος και των βασικών μοχλών άσκησης οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής.»
2. Εφόσον το βασικό πρόβλημα σήμερα είναι η ρευστότητα στην οικονομία (ταυτόχρονα με τα χρόνια ελλείμματα στο εξωτερικό ισοζύγιο) η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα δεν είναι η μόνη λύση. Υπάρχει και αυτή της εισαγωγής παράλληλου νομίσματος.
3. Θα ήθελε να ξέρει «ποια χώρα στον κόσμο εφαρμόζει σήμερατους κανόνες της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, Βασιλεία Ι και ΙΙ. Καμιά» Εάν η ερώτηση αφορά το ότι βρισκόμαστε στην Βασιλεία ΙΙΙ και όχι την Ι και ΙΙ δεν αλλάζει κάτι επί της ουσίας. Εάν η ερώτηση υποκρύπτει, όπως και το λέει ξεκάθαρα, ότι είτε δεν την εφαρμόζει καμία είτε γιατί όλα τα κράτη ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΝΟΜΙΣMΑΤΟΣ έχουν αυξήσει το δημόσιο χρέος τους (με διαφορετικές αιτίες για κάθε χώρα, δημοσιονομική για την Ελλάδα, φούσκα ακινήτων στην Ισπανία, ενυπόθηκα δάνεια στις ΗΠΑ, τράπεζες στη Ισλανδία κτλ) για να υποστηρίξουν τον τραπεζικό τομέα,είτε γιατί όντως πιστεύει ότι καμία χώρα δεν την εφαρμόζει, σας επισυνάπτω έναν πίνακα με το τι έχει συμβεί στην ΕΕ ανά χώρα με την εφαρμογή της οδηγίας 2006/48.  https://www.google.gr/search ... Για το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής δείτε http://www.bis.org/.../basel3_phase_in_arrangements.pdf  Ευχαρίστως να στείλω τι συμβαίνει στις ΗΠΑ ή εάν θέλετε να ψάξω και άλλες Κεντρικές Τράπεζες. Παντού είναι το ίδιο. Η θέση του ότι δεν εφαρμόζει κανένας τους κανόνες κεφαλαιακήςεπάρκειας για εμένα είναι σοφιστεία. Σας παραπέμπω στον νόμο 3601/2007, στις δεκάδες Πράξεις Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας (http://www.bankofgreece.gr/Pages/el/Bank/LegalF/Acts.aspx ) μετά τις 20/8/2007 και στις εκατοντάδες υπουργικές αποφάσεις ενίσχυσης των τραπεζών με βάση τον νόμο 3723/2008 αλλά και στις συμβάσεις ομολογιακών δανείων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων οι οποίες είναι διαθέσιμες στα site τους. Στους κανόνες της Βασιλείας ΙΙΙ δεν εμπίπτουν τα χρηματοπιστωτικά συστήματα των χωρών που δεν είναι μέλη της Τράπεζας ΔιεθνώνΔιακανονισμών, μεταξύ άλλων δηλαδή η Βόρειος Κορέα και άλλα τέτοια σύγχρονα κράτη.
4. Κατάργηση της τραπεζικής κλασματικών αποθεματικών. Θα μπορούσα να γράφω ώρες για αυτό το θέμα μια και συνδέομαι με διάφορες οργανώσεις που ζητούν την κατάργηση της έκδοσης χρήματος ως χρέους. Επί της αρχής θα αρκεστώ εδώ να πω ότι ανάπτυξη χωρίς πιστώσεις δεν υπάρχει. Είναι η επιτάχυνση/επιβράδυνση στον ρυθμό μεταβολής του χρέους, βασικά ιδιωτικού, που δημιουργεί αύξηση/μείωση στην αγοραστική δύναμη. (Steve Keen, Debunking Economics) Και είναι αυτή η μεταβολή του χρέους που όταν κατευθύνεται σε μη παραγωγικές επενδύσεις δημιουργεί φούσκες ενεργητικού (asset bubbles).(Richard Werner,New Paradigm in Macroeconomics). Για την διασφάλιση των αποταμιεύσεων και το Σχέδιο του Σικάγο πιστεύω μέσα στους επόμενους 1-2 μήνες θα καταφέρω να δημοσιεύσω ένα κείμενο με την άδεια του Michael Kumhoff και τις προτάσειςτου. (http://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2012/wp12202.pdf )
Εγώ πάντως για την ερώτηση τι θα κάνει με τους κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας απάντηση δεν πήρα. Επίσης η εθνικοποίηση της (κακώς είναι ιδιωτική) Τράπεζας της Ελλάδας και η παρέμβαση στο καταστατικό της είναι μία περίπλοκη υπόθεση τις παραμέτρους της οποίας δεν τις γνωρίζει κανένας με επάρκεια. Θα αποφύγω να κάνω αστήρικτες υποθέσεις πέρα από το ότι η ίδια η BIS (σημειώνω ότι δεν είναι διακρατικός οργανισμός) δέχεται ως μέλη της Κεντρικές Τράπεζες που συμμορφώνονται με ένα πλαίσιο διατάξεων. Τα περί «έρμαιο» των ισχυρών είναι αναλύσεις που δεν με αφορούν. Για τα υπόλοιπα υποθέτω με βάση αυτά που γράφει ότι δεν θέλει να βγάλει την Ελλάδα από διεθνείς οργανισμούς, η παραμονή όμως σε αυτούς προϋποθέτει συμμαχίες που δεν τις έχει και η παγκόσμια επανάσταση των λαών αργεί ακόμη.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΖΑΚΗ
 Προσωπικά δεν μπορώ να επαναλαμβάνω ότι έχω γράψει επί χρόνια σε κάθε μου άρθρο. Αν κάποιος θέλει να δει τις προτάσεις μου, θα πρέπει να μπει στον κόπο να διαβάσει αυτά που έχω γράψει αναλυτικά όσο κανένας.
1. Λύση για ρευστότητα με παράλληλο νόμισμα μπορεί να την προτείνει μόνο όποιος δεν έχει ιδέα από οικονομικά. Όποτε εφαρμόστηκε τόσο στην ελληνική οικονομία, όσο και παγκόσμια είχε συγκεκριμένες συνέπειες. Υπερπληθωρισμός όπως ο Γερμανικός του μεσοπολέμου, ή ο ελληνικός επί κατοχής. Τον μόνο που διευκολύνει το διπλό νόμισμα είναι τον κερδοσκόπο, τον τοκογλύφο και την βιομηχανία μαύρου χρήματος. Η λογική αυτή ενυπάρχει ήδη στη λογική τουευρώ. Πειραματόζωο για την εισαγωγή διπλού νομίσματος είναι ήδη η Κύπρος, η οποία καθώς βαθαίνει η ύφεση και η κρίση ρευστότητας προσφεύγει στην τουρκική λίρα. Είναι πολύ πιθανό να δούμε εντός του 2014 να εισάγεται ένα "μαλακότερο" ευρώ στην Κύπρο κι έτσι να επιταχύνεται το ξεπούλημα του νησιού.
2. Οι κανονισμοί της Βασιλείας αφορούν ένα τραπεζικό σύστημα που δεν είναι σε θέση να υποστηρίξει την καταθετική του βάση, αλλά επιμένει να είναι κερδοσκοπικό και τοκογλυφικό τόσο ώστε να έχει απεριόριστη δυνατότητα δανεισμού και επέκτασης σε πιστωτικά προϊόντα. Το τραπεζικό σύστημα σύστημα καθώς έχει μετεξελιχθεί σε βιομηχανία πίστης δεν μπορεί να υποστηρίξει ούτε καν τα προβλεπόμενα από τους κανονισμούς της Βασιλείας. Όταν έγραψα ότι καμιά χώρα δεν εφαρμόζει τους κανονισμούς, εννοούσα ότι δεν υπάρχει τραπεζικό σύστημα που να μπορεί να ανταποκριθεί, όσο κι αν μαγειρεύει τα λογιστικά του. Ένα τέτοιο τραπεζικό σύστημα δεν είναι βιώσιμο, ούτε μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει με ή χωρίς Βασιλείες. Οι τράπεζες πρέπει να πάψουν να είναι βιομηχανίες πίστης και πιστωτικών προϊόντων. Και το πρώτο βήμα είναι να αφεθούν να χρεοκοπήσουν και ύστερα να ανοικοδομηθεί το τραπεζικό σύστημα σε νέα βάση. Κι επειδή αυτό δεν μπορεί να γίνει παγκόσμια, τότε οφείλει να γίνει σε επίπεδο εθνικής οικονομίας. Άλλη λύση δεν υπάρχει.
3. Όταν μιλάμε για κατάργηση της κλασματικής τραπεζικής σημαίνει ότι οι τράπεζες οφείλουν να υποστηρίζουν 100% την καταθετική τους βάση και να επεκτείνονται πιστωτικά μόνο στον βαθμό που δεν παραβιάζεται η αρχή αυτή. Αυτό εξ ορισμού λύνει το πρόβλημα της κεφαλαιακής επάρκειας μιας τράπεζας. Δεν της επιτρέπει βέβαια να επεκταθεί όπως και όσο θέλει με την παραγωγή πίστης. Όμως αυτό είναι καλό και κάτι που πρέπει να επιδιωχθεί. Θα αναγκάσει επίσης τις τράπεζες να παίξουν τον ρόλο του διαμεσολαβητή κι όχι του επενδυτή ή του δανειστή και επίσης θα πρέπει να εξαναγκαστούν τόσο σε επίπεδο επιτοκίων, όσο και σε επίπεδο τραπεζικής πρακτικής να μην λειτουργούν ως τοκογλύφοι με το μάτι στις προσημειώσεις του πελάτη τους. Τέτοιες τράπεζες μπορούν να είναι μόνο οι ειδικού σκοπού και οι συνεταιριστικές. Τις άλλες μια οικονομία που βασίζεται στην δική της παραγωγική αυτοτέλεια δεν τις χρειάζεται. Αποτελούν προϊόν και καταλύτης μιας χρηματαγοράς που σπάει τα σύνορα προς όφελος του κερδοσκόπου, του τοκογλύφου και των πολυεθνικών. Η ελληνική οικονομία οφείλει να απεξαρτηθεί απ' όλους αυτούς για να μπορέσει να ανασυγκροτηθεί παραγωγικά και να αναπτύξει έναν νέο διεθνή ρόλο με βάση τα αληθινά της παραγωγικά συγκριτικά πλεονεκτήματα κι όχι να είναι έρμαιο των αρπακτικών της διεθνούς αγοράς.
4. Η εθνικοποίηση της Τράπεζας της Ελλάδας είναι εφικτή και άμεσα εφαρμόσιμη. Υπάρχει τεράστια εμπειρία. Μέχρι κι ο Βενιζέλος στη σύνοδο αρχηγών τον Μάιο του 2012 έκανε μια συγκεκριμένη τεχνική πρόταση, την οποία θα μπορούσε κανείς να μελετήσει. Μην ξεχνάμε πώς η πρώτη ιστορικά κεντρική τράπεζα, δηλαδή η Τράπεζα της Αγγλίας, η οποία λειτούργησε κι ως νονός τηςΤράπεζας της Ελλάδος, εθνικοποιήθηκε το 1945. Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών υπήρχε τότε, αλλά δεν υπήρξε πρόβλημα. Τα υπόλοιπα ανήκουν στη σφαίρα του θυμικού και δεν με αφορούν.
5. Κανείς δεν είπε ότι η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών είναι διακρατικός φορέας. Ούτε υποχρεώνει κανείς μια κεντρική τράπεζα να συμμετέχει σ' αυτήν. Και δεν βλέπω προσωπικά τον λόγο του γιατί θα πρέπει να συμμετάσχει η εθνικοποιημένη Τράπεζα της Ελλάδας στην ΤΔΔ που εγκαλείται για πολλά από την εποχή του μεσοπολέμου. Προσωπικά θεωρώ ότι το συγκεκριμένο ίδρυμα θα πρέπει να διαλυθεί και να δημοσιοποιηθούν τα αρχεία και οι θυρίδες της.
6. Τα υπόλοιπα περί ρυθμιστικών πλαισίων και τα υπόλοιπα με αφήνουν παγερά αδιάφορο διότι πρόκειται για δικολαβίστικες τοποθετήσεις που μαρτυρούν άγνοια.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΡΑΤΣΟΡΗ
Ένα γενικό σχόλιο. Προσωπικά δεν παρακολουθώ την δράση σας για να ξέρω τι έχετε πει και τι δεν έχετε πει αναλυτικά.  Είδα ένα κείμενο σε μία σελίδα η οποία έχει υποθέτω σκοπό τον διάλογο και έκανα μία ερώτηση σχολιάζοντας.
1.  Υπήρξαν και υπάρχουν «μη-συστημικοί» οικονομολόγοι, συνήθως αριστερών ιδεολογικών καταβολών, που προτείνουν την υιοθέτηση παράλληλου νομίσματος.  Από τον Robert Owen το 1832 και τον Silvio Gesell λίγο αργότερα μέχρι τον Bernard Lietaer σήμερα.  Όσο για το εάν ξέρουν οικονομικά, ειδικά ο τελευταίος είναι από τους ανθρώπους που συμμετείχαν στον σχεδιασμό των μηχανισμών που οδήγησαν στο ευρώ (ECU, ERM)-(το απόλυτο κακό δηλαδή) από την πλευρά της Κεντρικής Τράπεζας του Βελγίου και έχει εκδώσει δεκάδες βιβλία.  Τα πλεονεκτήματά των παράλληλων νομισμάτων όσον αφορά την αντικυκλική τους συμπεριφορά (να καταπολεμήσει την κρίση ρευστότητας και την ύφεση) δεν τα αρνούνται ούτε καν Κεντρικές Τράπεζες οι οποίες όμως τα «πολεμούν» για λόγους που δεν έχουν καμία σχέση με όσα αναφέρετε και έχουν βασικά να κάνουν με την αμφισβήτηση του εκδοτικού προνομίου.  Το πιο επιτυχημένο παράδειγμα παράλληλης κυκλοφορίας είναι αυτό του WIR στην Ελβετία, το οποίο κυκλοφορεί εσωτερικά μόνο εδώ και περίπου 80 χρόνια και καταλαμβάνει το 30% των συναλλακτικής δραστηριότητας.  Απλά σημειώνω κάνοντας αντιπαράθεση στον εαυτό μου ότι είναι και αυτό ιδιωτικό και απαιτεί εξασφαλίσεις και ότι η Ελβετία έχει δικό της εθνικό νόμισμα που το εκδίδει μια joint-stock Κεντρική Τράπεζα.  Όσο για τον υπερπληθωρισμό που ισχυρίζεστε ότι θα προκαλέσει σας παραθέτω τα δικά σας λόγια «το εθνικό κρατικό νόμισμα μπορεί να συνδεθεί με την απεριόριστη έκδοση χαρτονομίσματος»,δηλαδή τι ακριβώς διαφορετικό μας λέτε; Η αιτία που εγώ υποστηρίζω την κυκλοφορία παράλληλων νομισμάτων ακόμη και εάν βγούμε από το ευρώ έχει σχέση με μία ευρύτερη αντίληψη για το πώς αντιλαμβάνομαι μία παγκοσμίως αναθεωρημένη νομισματική αρχιτεκτονική η οποία συμπεριλαμβάνει:
1. ένα παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα στα πρότυπα του Keynes,
2.εθνικά ή περιφερειακά νομίσματα στα πρότυπα της Σχολής του Σικάγο της δεκαετίας του 30 (ίσως όχι 100%, αλλά σε αυτόν διαφωνούν ακόμη και κορυφαίοι υποστηρικτές αυτού που ονομάζουμε monetary reform) και 
3. παράλληλα είτε διαδικτυακά είτε για τις τοπικές οικονομίες, χωρίς να έχουν το καθεστώς legal tender, γιατί δεν αποδέχομαι τα μονοπώλια και τον κεντρικό σχεδιασμό ενός «κράτους πατερούλη». 
Όλα αυτά απαιτούν μία φιλοσοφική θεώρηση αλλά και ιστορική αντίληψη για την έννοια του χρήματος, που για εμένα είναι πίστη και μία μορφή κοινωνικής σχέσης, και η όποια φορτισμένη ρητορική περί πειραματόζωου και ξεπουλήματος που απευθύνεται στο θυμικό με αφήνει παγερά αδιάφορο.
2.  Δεν θα διαφωνήσω ότι οι κανόνες περί κεφαλαιακής επάρκειας έχουν να κάνουν ΚΑΙ με την αδυναμία υποστήριξης της καταθετικής βάσης.  Έχουν να κάνουν όμως και με κανόνες διάγνωσης και διαχείρισης του ρίσκου, με την εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, επηρεάζουν μία σειρά από κανόνες δημοσιότητας και διαφάνειας και πιστεύω ότι θα εξελιχθούν συμπεριλαμβάνοντας στο μέλλον αυτό που ονομάζεται quantitative lending guidance. Το ότι το τραπεζικό-χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν είναι βιώσιμο ως έχει δεν είναι θέμα συζήτησης αλλά το να πάψει να παρέχει πιστώσεις σημαίνει ότι και οι επενδύσεις θα πρέπει, απουσίας πιστωτικής επέκτασης, να χρηματοδοτούνται από συσσωρευμένα κεφάλαια.  Ο ορισμός του καπιταλισμού που με βρίσκει σύμφωνο Κε Καζάκη είναι αυτός του Schumpeter που θεωρεί καπιταλιστή αυτόν που έχει ιδέες αλλά δεν έχει κεφάλαια.  Η ανάπτυξη προϋποθέτει την χορήγηση τραπεζικής πίστωσης για να χρηματοδοτηθούν αυτές οι ιδέες και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας μέσα από επενδύσεις. Αυτά που είναι ζητούμενα λοιπόν [είναι] εάν 
1. Πώς θα δημιουργείται η πίστωση από τις τράπεζες, 
2. πώς διασφαλίζονται οι καταθέσεις 100%.
3. Πώς γίνεται allocation των πιστώσεων και 
4. Αναδιανομής του υποκείμενου πλούτου που έχει συσσωρευτεί από την βιομηχανία πίστης όπως λέτε. 
Όσον αφορά το πρώτο η λύση είναι στον δανεισμό από μία κρατική Κεντρική Τράπεζα έτσι ώστε και το κράτος να μην χάνει έσοδα από seignorage, ειδάλλως δεν έχει και νόημα η ύπαρξη Κεντρικής Τράπεζας αφού πλέον ούτε τα επιτόκια ούτε και τα ελάχιστα αποθεματικά -όπου υπάρχουν-  είναι αποτελεσματικά στην διαχείριση κρίσεων.  Όσον αφορά το δεύτερο η λύση είναι ο διαχωρισμός της επενδυτικής από την λιανική τραπεζική (ο διαχωρισμός μεταξύ money banks-100% εγγυημένες καταθέσεις και investment banks είναι και η αναθεωρημένη πρόταση της Σχολής του Σικάγο από τον Michael Kumhof – υποθέτω ότι γνωρίζετε ότι εργάζεται στο IMF- )και όσον αφορά το τρίτο έχει σχέση με το ρυθμιστικό πλαίσιο και τον διαχωρισμό των πιστώσεων σε αυτές που κατευθύνονται στην ανάπτυξη του ονομαστικού ΑΕΠ και σε αυτές που κατευθύνονται σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα και δημιουργούν φούσκες ενεργητικού όταν τουλάχιστον δεν αντισταθμίζουν κίνδυνο π.χ συναλλαγματικό. Για την αναδιανομή δεν υπάρχει άλλη λύση από την φορολόγηση, ιδίως της ακίνητης περιουσίας, και φυσικά δεν εννοώ τα χαράτσια.
3.  Για την κατάργηση της τραπεζικής κλασματικών αποθεματικών και το εάν οι τράπεζες πρέπει ή όχι να χορηγούν πιστώσεις σας απάντησα πιο πάνω. Δεν καταλαβαίνω τι εννοείται «να μην λειτουργούν ως τοκογλύφοι με το μάτι στις προσημειώσεις του πελάτη τους.» Να δίνουν δάνεια για αγορά παγίων χωρίς εξασφαλίσεις ακόμη και όταν η πρόσοδος από τα δάνεια δεν επαρκεί για να τα καλύψει;  Πώς θα γίνει αυτό δηλαδή;  Θα καταργήσουμε την ανάληψη ρίσκου και την ιδιωτική πρωτοβουλία και θα βάλουμε ένα κράτος να εγγυάται τα πάντα για τους πάντες ακόμη και στην περίπτωση της κατάργησης της τραπεζικής κλασματικών αποθεματικών;  Για τον ρόλο που θα μπορούσαν να παίξουν συνεταιριστικές τράπεζες ή ειδικού σκοπού –υποθέτω ότι εννοείται τύπου ΕΤΒΑ- δεν θα μπορούσα παρά να συμφωνήσω.  Απλά να σας επισημάνω ότι για το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων είχε προβλεφτεί στην οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,όπως και για άλλες κρατικές τράπεζες σε ολόκληρη την ΕΕ, η εξαίρεση τους από κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας.  Αυτό σημαίνει ότι το κράτος μας είχε στα χέρια του και το μέσο και τον τρόπο για να συμβάλει στην παραγωγική ανασυγκρότηση εδώ και πολλά χρόνια και τελικά με τον νόμο για την διάσπαση του ΤΠΔ συμπεριλήφθη ότι και αυτό εμπίπτει στους κανόνες.  Δεν χρειάζεται καμία τεκμηρίωση ότι επιχειρηματίες και πολιτικοί απατεώνες ένθεν κακείθεν του πολιτικού συστήματος κατέστρεψαν την όποια δυναμική θα μπορούσε να αναπτυχθεί.  Με τον όρο παραγωγική αυτοτέλεια, είτε με είτε χωρίς τράπεζες που χορηγούν με όποιον τρόπο πιστώσεις, υποθέτω εννοείται ότι η παραγωγή-παραγωγική ικανότητα  να λειτουργεί από μόνη της και μην εξαρτάται από κάτι άλλο( αυτό σημαίνει αυτοτέλεια), που πάλι υποθέτω ότι εννοείται εξωτερικούς παράγοντες.  Τέτοιου είδους οικονομία δεν έχει υπάρξει από την εποχή των σπηλαίων.  Επίσης προσωπικά θεωρώ την παγκοσμιοποίηση ως αναπόδραστη ροπή της ιστορικής εξέλιξης η οποία τελικά έχει οδηγήσει στην απομάκρυνση από δημοκρατικές αρχές και έχει αποξενώσει τον πολίτη από την πολιτική. Αυτό είναι και το στοίχημα, πώς μπορεί να συνδυαστεί η παγκοσμιοποίηση με την δημοκρατία.
4.  Θα ήθελα να μου πείτε εάν γνωρίζετε εάν έχει αποπληρωθεί το Σταθεροποιητικό & Προσφυγικό Δάνειο του 1928.  Προφανώς γνωρίζετε ότι η Τράπεζα της Ελλάδας είναι αποτέλεσμα διεθνούς σύμβασης και εγώ προσωπικά δεν γνωρίζω ποιος ανέλαβε ως εγγυητής του δανείου του 1928 μετά την κατάργηση τηςΚοινωνίας των Εθνών και της International Financial Commission.  Δεν διαφωνώ στην κρατικοποίηση της Τράπεζας της Ελλάδας εάν όμως την ήθελε όντως ο Βενιζέλος το ΠΑΣΟΚ δεν θα ψήφιζε την επέκταση της άδειας έως το 2050 πέρυσι. Η απόφαση της επέκτασης της άδειας πάρθηκε πέρυσι στις 24.4.2012 από την γενική συνέλευση της ΤτΕ και επικυρώθηκε με νόμο τον Δεκέμβριο.  Αυτή ήταν ίσως και μία από τις αιτίες της όλης αναταραχής το 2012 μετά το PSI. Επίσης σε όλη την ελληνική blogoσφαιρα και εάν ψάξετε θα βρείτε μόνο ένα άρθρο για το συγκεκριμένο θέμα και αυτό είναι δικό μου.  Στην δική μου αντίληψη η μη ανανέωση ήταν ένα διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης και κανένα κόμμα είτε εντός είτε εκτός βουλής δεν το ανέδειξε. Μέχρι και εκείνο το σημείο, εάν και αποδυναμωμένο, υπήρχε το επιχείρημα της επιστροφής στην δραχμή.  Μετά την ανανέωση όπως σας [είπα] υπάρχουν νομικές περιπλοκές που δεν τις γνωρίζω και που υποθέτω ότι έχετε ένα νομικό επιτελείο που γνωρίζει το πώς.  Επίσης απλά ως σημείωση υπάρχουν 7-8 Κεντρικές Τράπεζες στον κόσμο οι οποίες είναι είτε 100% ιδιωτικές είτε έχουν ιδιώτες πλειοψηφική ή μειοψηφική συμμετοχή. (ΗΠΑ, Βέλγιο, Ελλάδα, Ελβετία,Τουρκία, Ν.Αφρική, Ιαπωνία και Ιταλία.) Το ζητούμενο πλέον δεν είναι μόνο το καθεστώς αλλά η ανεξαρτησία [των Κεντρικών Τραπεζών] η οποία έχει πάρει μεταξύ άλλων και την μορφή της απαγόρευσης πρόσβασης των κρατών στα «κεφάλαια» των Κεντρικών Τραπεζών.  Ακόμη λοιπόν και εάν εθνικοποιηθεί εφόσον αλλάξει το καταστατικό της και επιτραπεί στο κράτος να νομισματοποιεί χρέος και ελλείμματα χωρίς έκδοση ομολόγων αυτό θα σημαίνει αποβολή από την BIS.
5.  Εσείς μιλήσατε για διακρατικούς φορείς χωρίς να το εξειδικεύσετε. Δεκτή  η παρατήρηση για την δική μου λάθος υπόθεση.  Κανείς δεν υποχρεώνει κανέναν να συμμετέχει σε κανέναν οργανισμό. Η ΤΔΔ εγκαλείται πραγματικά για πολλά πράγματα και σίγουρα είναι σκοτεινός ο ρόλος της από την εποχή του μεσοπολέμου έως και την  λήξη του Β’ ΠΠ.  Είτε διαλυθεί είτε όχι ακόμη και εάν δεν υπήρχε θα έπρεπε να την εφεύρουμε ή να μεταφέρουμε τον ρόλο της στο ΔΝΤ που στο φινάλε έχει και μία minimum νομιμοποίηση δια της αντιπροσώπευσης.  Η τελική θέση του Keynes στο Bretton Woods ήταν να μην διαλυθεί έως ότου είναι έτοιμες να αναλάβουν ρόλο το ΔΝΤ και η νυν Παγκόσμια Τράπεζα.  Τελικά αποφασίστηκε με απαίτηση του White να διαλυθεί αλλά η απόφαση δεν εκτελέστηκε ποτέ και μετά το 1948 ανέλαβε κομβικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της Ευρώπης.
6.  Για εμένα είναι επικίνδυνο που σας αφήνει παγερά αδιάφορο και αυτό δεν με αφήνει παγερά αδιάφορο.  Ίσως και να υποδηλώνει την δική σας άγνοια.
Κατά την διάρκεια και μετά έγιναν σχόλια τα οποία δεν τα αναπαράγω γιατί είναι πολλά.  Όπου έχω βάλει αγκύλες είναι γιατί δεν υπάρχουν στο αρχικό κείμενο και η μόνη παρατήρηση είναι ότι δεν έχω βάλει παραπομπές στην δεύτερη απάντηση γιατί κατηγορήθηκα ότι λίγο πολύ κάνω εφέ.  Για όσους φτάσατε μέχρι εδώ τα συμπεράσματα δικά σας.

Friday 23 May 2014

ΔΙΑΒΟΛΙΚΕΣ ΣΥΜΠΤΩΣΕΙΣ: ΤΧΣ, ΤτΕ, ΑΤΕ, ΠΕΙΡΑΙΩΣ.

Όλοι γνωρίζουμε ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) δημιουργήθηκε για να υποδεχθεί τα κεφάλαια του EFSF και να ανακεφαλαιώσει τις ελληνικές τράπεζες.

Τί έχει όμως συμβεί με την περίπτωση της Αγροτικής και της Πειραιώς;  Έχω αναφερθεί σε άλλο κείμενο στο τί συνέβει με την Αγροτική και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.  Θέλω να σταθώ σε μία υπόθεση 4,7 δις ευρώ με την μορφή ομολόγων που είχαν την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.  Τί συνέβει;


27/07/2012  H Επιτροπή Μέτρων Εξυγίανσης της Τράπεζας της Ελλάδας εκδίδει την απόφαση ΕΜΕ4/1/27.07.2012 για την μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων της υπό εκκαθάρισης Αγροτικής στην Πειραιώς.   Η απόφαση αναφέρει:

«Στα περιουσιακά στοιχεία (συμβατικές σχέσεις, ενεργητικό και παθητικό) που θα μεταβιβασθούν στη «Πειραιώς» συγκαταλέγονται, εκτός αν περιλαμβάνονται στα μη μεταβιβαζόμενα στοιχεία, ιδίως τα ακόλουθα:

ι) Οι τίτλοι που ανήκουν στην «Αγροτική» λόγω της υπαγωγής της στις διατάξεις του ν. 3723/2008, όπως ισχύει, και συγκεκριμένα το ειδικό ομόλογο (που εκδόθηκε σύμφωνα με το άρθρο 3 ν. 3723/2008) με ISIN GR0514017145 ονομαστικής αξίας 675 εκατομμυρίων ευρώ.

ιδ) Οι έννομες σχέσεις από δανειακές ή άλλου είδους πιστοδοτικές συμβάσεις της «Αγροτική» με την Τράπεζα της Ελλάδος ή άλλα μέλη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων και των πιστοδοτικών συμβάσεων για την παροχή έκτακτης ρευστότητας από την Τράπεζα της Ελλάδος.
3. Στα περιουσιακά στοιχεία της «Πειραιώς» θα προστεθεί το ποσό που θα της καταβάλει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας»

Δηλαδή μεταβιβάζονται στην Πειραιώς και τα ομόλογα του νόμου 3723 για την ενίσχυση των τραπεζών ενώ το ΤΧΣ θα καλύψει και το χρηματοδοτικό κενό που θα προκύψει από την διαφορά ενεργητικού-παθητικού.

27/07/2012.  Με την απόφαση ΕΜΕ/4/2/27.07.2012 καθορίζεται προσωρινά ότι το χρηματοδοτικό κενό είναι  6.675.890.000 το οποίο προκύπτει από μεταβιβαζόμενο ενεργητικό 14.721.270.000 ευρώ και παθητικό 21.397.160.000 ευρώ.

01.08.2012  Στη ετήσια έκθεση του ΤΧΣ έτος 2012 μεταβιβάζονται στην Τράπεζα Πειραιώς για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού της ΑΤΕ 6.530.800.000 σε μορφή ομολόγων του EFSF και 145.100.000 ευρώ σε μετρητά (σελ. 7) [Άθροισμα 6.675.900.000 ευρώ] ενώ παρακρατούνται δεδουλευμένοι τόκοι 30,8 εκ ευρώ. (σελ. 48)

10.10.2012. Η επιτροπή ανταγωνισμού στην απόφαση 549/VII/2012 της σχετικά με την Πειραιώς και την Αγροτική (αφού έχουν αλλάξει οι νόμοι περί ανταγωνισμού για τις τράπεζες) συμπεριλαμβάνει τα παραπάνω στοιχεία στο σκεπτικό της απόφασης της.

24/01/2013  Η Τράπεζα της Ελλάδας με την απόφαση ΕΜΕ8/1/24.01.2013 αναπροσαρμόζει την προσωρινή εκτίμηση της για την διαφορά ενεργητικού-παθητικού και αναμεταβιβάζει περιουσιακά στοιχεία της Αγροτικής:

«Από τα περιουσιακά στοιχεία της «ΑΓΡΟΤΙΚΗ» (συμβατικές σχέσεις, ενεργητικό και παθητικό) που μεταβιβάστηκαν δυνάμει της απόφασης ΕΜΕ 4/1/27.7.2012 στην «ΠΕΙΡΑΙΩΣ», αναμεταβιβάζονται στην «ΑΓΡΟΤΙΚΗ» με την παρούσα Απόφαση τα ακόλουθα στοιχεία:

β) τα ειδικά ομόλογα που εκδόθηκαν από την «ΑΓΡΟΤΙΚΗ» σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 3723/2008 με ISIN XS0523214509, ISIN XS0570569839, ISIN XS0641312813, ISIN XS0651719378, ονομαστικής αξίας ευρώ 648.600.0000, 1.548.200.000, 1.000.000.000 και 1.500.000.000, αντίστοιχα, και τα οποία τηρούνται στα εκτός ισολογισμού στοιχεία»  [Άθροισμα 4.696.800.000]

Τι σημαίνει αυτό;  Τα ομόλογα αυτά του άρθρου 2 του 3723 τηρούνται εκτός ισολογισμού αλλά εισφέρονται ως ασφάλεια στην Τράπεζα της Ελλάδας για την άντληση ρευστότητας μέσω πράξεων κύριας χρηματοδότησης.  Αυτή εμφανίζεται στους ισολογισμούς των τραπεζών στην πλευρά του παθητικού.  Δηλαδή με την άνω απόφαση η Τράπεζα της Ελλάδας επιστρέφει στην Αγροτική την ασφάλεια που είναι εκτός ισολογισμού αλλά όχι την ρευστότητα, δηλαδή τις καταθέσεις που είναι εντός ισολογισμού.  Τα ομόλογα του 3723 έχουν την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.  Έτσι από την μία η Πειραιώς κρατά το όφελος που προσφέρουν οι εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου ενώ δεν υποχρεούται να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από την λήξη των ομόλογων του 3723.  Τα ομόλογα αυτά καταλήγουν πίσω στην «κακή» Αγροτική και φυσικά στην διαχείριση του ΤΧΣ.

28/01/2013.  Η Τράπεζα της Ελλάδας με την απόφαση ΕΜΕ9/1/28.01.2013 καθορίζει οριστικά με βάση έκθεση ελεγκτικής εταιρείας την διαφορά αξίας ενεργητικού-παθητικού της ΑΤΕ που μεταβιβάστηκαν στην Πειραιώς.   Τα στοιχεία παθητικού ανέρχονται σε 21.645.111.000 ενώ τα στοιχεία ενεργητικού σε 14.174.394.000.  Το οριστικό χρηματοδοτικό κενό που προκύπτει είναι 7.470.717.000 ή προσαυξημένο από τις 27/07/2012 κατά 794.817.000 ευρώ και το οποίο θα καλύψει το ΤΧΣ.

26/03/2013.  Καταβάλλεται με την μορφή ομολόγων από το ΤΧΣ στην Πειραιώς το αυξημένο χρηματοδοτικό κενό.  (έκθεση του ΤΧΣ έτος 2012, σελ.52)

26/03/2013.  Εκδίδεται από την Τράπεζα της Ελλάδας η ΠράξηΣυμβουλίου Νομισματικής Πολιτικής 88/26.03.2013 η οποία ουσιαστικά εφαρμόζει την κατευθυντήριαγραμμή της ΕΚΤ/2013/4 «σχετικά με συμπληρωματικά προσωρινά μέτρα όσον αφορά τις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης του Ευρωσυστήματος και την καταλληλότητα των ασφαλειών.»

Οι «Περικοπές αποτίμησης χρεογράφων σταθερού και κυμαινόμενου τοκομεριδίου» για «Εγγυημένες από την κυβέρνηση τραπεζικές ομολογίες …» με διάρκεια 1-3 έτη ανέρχονται σε 42,5%.  (σελ.5 88/26.03.203, και Παράρτημα Ι, ΕΚΤ/2013/4)

ΠΙΝΑΚΑΣ:ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΟΜΟΛΟΓΑ ΤΟΥ 3723 ΤΗΣ ΑΤΕ

Credit Institution
Start
Finish
Amount
ISIN
Commission
r/Coupon
Haircut
Liquidity
Source
ATE
30/06/10
30/06/13
648,6 €
XS0523214509
1,05%
3m Eur+12,00%
42,50%
372,9 €
ΦΕΚ Β' 1117/22.07.2010
ATE
16/12/10
16/12/13
1.548,2 €
XS0570569839
1,45%
3m Eur+12,00%
42,50%
890,2 €
ΦΕΚ Β' 2123/31.12.2010
ATE
20/06/11
20/06/14
1.000,0 €
XS0641312813
1,45%
3m Eur+12,00%
42,50%
575,0 €
ΦΕΚ Β' 1445/17.06.2011
ATE
26/07/11
26/07/14
1.500,0 €
XS0651719378
1,45%
3m Eur+12,00%
42,50%
862,5 €
ΦΕΚ Β' 1807/10.08.2011
4.696,8 €
2.700,7 €
ΠΗΓΗ:

Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι το όφελος της Πειραιώς ήταν περίπου 2,7 δις ευρώ με την μορφή καταθέσεων ενώ για να τις διακρατήσει θα έπρεπε να πληρώσει στις λήξεις των ομολόγων περίπου 4,7 δις συν τους τόκους.  Ποιος πλήρωσε όμως τα 4,7 δις ευρώ;

Η ετήσια έκθεση του ΤΧΣ έτος 2012 στην σελίδα 51 αναφέρει:

«Απομείωση απαίτησης από την εκκαθάριση της ΑΤΕ

Η απαίτηση από την εκκαθάριση της ΑΤΕ ανήλθε στο ποσό των € 6.675,9 εκ. (εκ του οποίου € 145,1 εκ. σε μετρητά), το οποίο καταβλήθηκε το 2012 και αφορά στην κάλυψη του αρχικού funding gap όπως ορίστηκε από την ΤτΕ. Κατά την 31/12/2012, το Ταμείο εκτιμά ότι το ανακτήσιμο ποσό από την διαδικασία εκκαθάρισης είναι € 1.970,7 εκ., ήτοι απομείωση ποσού € 4.705,2 εκ. αναγνωρίσθηκε στη Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος.»


Κατά διαβολική σύμπτωση η ζημία που τρώει το ΤΧΣ από την Αγροτική είναι ίση με τα ομόλογα του 3723 που επέστρεψε η Πειραιώς πίσω στην Αγροτική.  Κοινώς αυτά τα 4,7 δις δεν θα αποπληρωθούν ποτέ ενώ επειδή τα κεφάλαια του ΤΧΣ είναι δάνεια του ελληνικού κράτους από τον μηχανισμό στήριξης και οφείλει να τα επιστρέψει θα φορτωθούν την αποπληρωμή τους οι Έλληνες πολίτες που την εγγυώνται με τους φόρους τους.  Όχι βέβαια ότι και τα ομόλογα που πήρε η Πειραιώς από το ΤΧΣ δεν είναι και αυτά εγγυημένα από τους φόρους μας. Γύρω-γύρω όλοι!

Η ειρωνεία είναι ότι η έκθεση του ΤΧΣ που αφορά το διάστημα μεταξύ 01.01.2012-31.12.2012 και η οποία εκδόθηκε το 2013 αναφέρει στην σελίδα 10 ότι οι προβλέψεις απομείωσης για υποχρεώσεις από funding gaps περιλαμβάνουν (στο 2012) διαφορά ποσού € 794,8 εκ. που προέκυψε από την αποτίμηση που διενήργησαν ανεξάρτητοι ορκωτοί ελεγκτές για την οριστικοποίηση του funding gap της ΑΤΕ.  Με την μόνη διαφορά ότι η απόφαση οριστικοποίησης βγήκε στις 24.01.2013 ενώ το ποσό με την μορφή ομολόγων εκταμιεύτηκε στις 26.03.2013.  Παρόλα αυτά και για μία απόφαση του 2013 που θεωρητικά δεν την γνώριζε το ΤΧΣ στην σελίδα 51 αναφέρει ότι το συνολικό ποσό της πρόβλεψης για την υποχρέωση κάλυψης του funding gap  επιβάρυνε την κατάσταση συνολικού εισοδήματος το 2012, καθώς το Ταμείο δεν αναμένει να ανακτήσει τα ποσά που κατέβαλε.


Αυτά κάποιοι τα ονομάζουν διάσωση τραπεζών και καταθετών.  Βέβαια το ΤΧΣ και οι διοικήσεις των τραπεζών έχουν πλέον το ακαταδίωκτο με απόφαση της Ελληνικής Βουλής.  Τα συμπεράσματα δικά σας.

Sunday 18 May 2014

An Interview With Steve Keen on Greece

Thousands of years ago, Heraclitus, the dark Ephesian philosopher had said: “It is better to conceal ignorance rather than expose it.” (Heraclitus, Frag. 95) Yet in the field of macroeconomics in the 20th and 21st century this fragment of ancient wisdom has been completely reversed.  The financial crisis has revealed an unprecedented institutional intermediation of ignorance on how an economy works.  Due to the concerted effort of academics, the media, institutions and politicians we have all been indoctrinated with ideas that exposed ignorance and concealed reality. 

It was a couple of years ago when I first came across Prof. Steve Keen’s lectures.  In an effort to understand the root causes of the financial crisis, I discovered in his lectures an internally coherent and consistent line of thinking that offered a much more realistic explanation of the crisis.  I am not an economist or an expert to make a judgment on the validity of Steve Keen’s contribution to economic thinking, but I am sure that if democracy is to be saved in the country where it was born, the only constructive approach is a new dialectic.  I simply had to talk to Steve Keen and to try to get across his ideas and views on Greece.  The result was Steve Keen’s first ever interview that appeared in the Greek media.

AN INTERVIEW WITH STEVE KEEN

Q:Nikolaos Karatsoris,  A:Prof. Steve Keen   
                                                      
Q: In 2005 you were one of the first economists who predicted the crisis.  “The crisis can only be understood from debt dynamics”, you had said in a seminar.   Why didn’t they see it coming?  Is there something wrong with macroeconomic theory?

A: Neoclassical economics do not include debt in their thinking whatsoever and this is a particular fallible of the conventional school of economics.  It emanates from sometime early in the 1950s from an attempt to include supply and demand analysis to every aspect of the economy including the money market; if you are going to apply supply and demand thinking they have a downward sloping demand curve, so the higher the price the lower the demand, the lower the price the higher the demand, and an upward sloping supply curve.  To apply that to the money market you have to somehow argue that there is one group demanding money and another one supplying money and that the intersections of those two functions give you both the quantity being supplied and the price of that money.  That’s the theory of loanable funds.  Now prior to that vision of finance coming to dominate, so that trying to use the supply and demand paradigm which is at the heart of the neoclassical school and to apply that to money, now before that happened even back in the 1920’s and earlier you can find writers like Arthur Pigou who was the main conservative rival for Keynes with the General Theory.  You can see him talking about the supply of money being determined by a bank’s ability to lend and saying that banks can create money simply by creating a loan and therefore creating a deposit.  Even in Arthur Pigou’s  work you can find the argument that I made that demand is the income plus the change in debt and you can therefore effectify a very strong correlation between change in debt and global economic activity.  Consequently the vision, before we got the 1940s-1950s revision of the economics by the American economists, was more realistic about the actual functioning of the money system.   Now you have this globally collateral loanable funds model which means that they simply don’t have to consider what the banking sector does.  They treat the banks as what they call intermediaries between savers and borrowers.  Effectively if you like they regard the banks as the market place in which the buyers and demanders of money meet.  There is absolutely no role of the banks themselves in determining that supply.  That’s their vision.

Q: Banks have been falsely viewed as intermediaries between savings and investment.  Yet banks are credit creators.  Is there a need for credit creation in a modern capitalist economy, and if yes how do we reconcile this need with the need to prevent the formation of Ponzi schemes?  Is the abolition of fractional reserve banking and monetary reform part the solution?

A: Well, that’s the trouble.   I don’t think that alone is the cause of the problem.  For example I will give you an illustration of Islamic Banking.   I had been invited to speak at a conference on Islamic banking; and of course the whole idea of Islamic Banking is to prevent the exploitation of the borrower by the lender.   If you look at the Quran you can see that Mohammed was a trader who hated being exploited by the money lenders who financed the ventures.  So they find every possible way to say that if you are going to lend money you have to share in the risks, so if the venture doesn’t work the bank doesn’t get their money which is very very different from the modern situation, when the venture doesn’t work, tough luck, the bank still gets their money if they forfeit the assets of the borrower.  So the whole vision is to prevent exploitation of the borrower by the lender but when I asked this Islamic Banking group where these halo funds were invested, the answer was in real estateFundamentally they are using a halo system which is supposed to prevent from exploitation to finance an asset bubble.  My point is that even though the Islamic System is designed to prevent exploitation, they were still financing exactly the same source of asset bubble Ponzi schemes, that the non-halo ordinary interest-charging finance were funding.  So my feeling about abolishing, I don’t say fractional reserve system, but abolishing the capacity of banks to create credit, and then handing that power over to the state, is that there is no guarantee that that lending would not end up going into asset bubbles rather than going into productive investment where we actually want that money to go.

Q: How do we change that?

A: I am not a radical in the sense of being someone who wants substantial social change because I am very aware that if you have a proposal for a major social change you really can’t be sure of what will happen on the other side of it.  Society is a very complex place.  My preference would be to try and set very basic rules, make it difficult, almost impossible for that positive feedback loop to exist between the level of lending and asset prices. Because the problem is that when you lend money you actually drive up the price of assets.  So there is a positive feedback loop between increasing the level of lending and increasing asset prices and that in turn gives you the spiral. And that would apply in any system, even if you have one where the government is creating money and then the banks are lending the money out without actually creating credit. Those banks could still lend to finance an asset bubble and when of course when the asset bubble broke down, the group that will be blamed for the break down would be the government money creation system and not the banks themselves.    We can see that in a parallel right now, they are talking about bailing out Greece but we all know, what they are doing is bailing out the banks that lent to Greece.  The money is not going to Greece at all. 

Q: What do you suggest?

A: To me, there are a lot of ways which we can break that positive feedback loop.  Two ways that I can see to break it, is set up something where you have a negative feedback between the level of lending and asset prices.  That’s what I mean when I talk about this idea of the Property Income Limited Leverage, the PILL.  The idea being there that if you want to look at it at all times you have to have an easy way to prevent a property bubble or bring it [the PILL] in when a property bubble has burst.  If you already had a property bubble it would be a way to exclude people who can’t afford to buy in the housing sector in the first place.  In places like England for example you might need a 400.000 pound deposit to buy a house in London; anybody who has profited out of the boom already, before the boom has burst, can quite easily raise 400.000 pounds from previous property sales.  But something on which the maximum amount that can be lent is based on the income of the asset being purchased and not the income of the borrowers and set that out, write that into law; and a similar thing with share prices.  I would actually ban margin lending outright.  I ‘d say that if you are going to be buying shares you have to buy shares with your own money, you can’t do it with margin lending and then I am still not sure about the idea of another proposal I call the jubilee shares.  That is where you have a certain limited number of times that a share can be transacted on a secondary market after which the share would no longer last in perpetuity.  Let’s say that the idea being there that the share can be sold 10-20 times.

Q: What happens to the ownership of the share?

A: It can still be bought and sold.  Whoever has bought the share owns the share and lasts indefinitely until the company falls. Whoever owns the share owns it but for a certain number of transactions and the share changes from a perpetuity into a time-limited share like a 50 year share.  And therefore if you‘d buy it after it‘s been sold a number of times what you are buying is an income flow from the dividends for 50 years but not capital appreciation.

Q: What will happen after the expiration of the time limit?

A: Then it’s cancelled

Q: What happens to the underlying asset?

A: The company itself would still exist.  Its share would be cancelled like a share buyback only without any money paid over.  What you might even do is a share buyback at the 50 year mark and the person who owns the share at that time would have the original purchase price of the share refunded to them.

Q: You referred earlier to the bank bail outs and to what happened to Greece.  We have been bailing out the banking sector at a huge cost for society.  The current bank resolution proposals of the European Union treat depositors as shareholders and under certain conditions they will be requested to bail-in failing banks.  We have seen what happened in Cyprus.  What kind of capitalism is socializing the losses and privatizing the profits?

A: Disgusting!  It’s stupid, it’s a stupid idea!  It’s capitalism run by the ignorant!  They don’t realize that if you actually bail depositors in you are cancelling money.  They say let’s run capitalism, let’s destroy 40% of the money and see what happens!  What happens is a depression.  It’s phenomenally ignorant!  The one lesson you think you would have learned from the Great Depression is you don’t let deposits sail out of banks, because if the deposits sail out the money supply contracts and you don’t go just into a debt induced recession, you are going into a money destruction induced recession.  Unbelievably stupid!  It just shows the price we pay for ignorance about economics.


[I was startled, not so much by the rhetoric, but by the realization of the absence of similar rhetoric in Greece where these decisions are not condemned as stupid and dangerous.]


Q: Is there a path of exit from those the so called “unconventional” monetary policies or is this path a step in the dark?

A: The only workable path exit of exit is, when they stop or reduce quantitative easing it will mean that interest rates in the long end rise, which therefore increases the cost of borrowing and also means that riskier assets are less attractive than they were beforehand.  So what they have actually done by QE, they haven’t injected any money into the economy, there is some way that they can get it in there if they buy off shadow banks, then they do inject money into the economy that way, but then of course it only gets spent on Wall Street assets.  So you are likely to have an asset market fall when this is done, I think that it is quite good that there will be a stock market fall, a substantial stock market fall in America and globally when they start reducing QE.  But the money itself that the government has built up there, I mean, those bonds that it has recovered parallel to excess reserves held by the banks, all they have to do is sell those bonds back to the banks again and mop up the excess reserves. Now when they do that, the government is going to sell those bonds at a loss, so it is another injection back into the banking sector again. It will be the same like as if it was a repo program, they will buy them back.  They sold them (the bonds) at an elevated price and buy them back for a depressed price, there‘ll be another effective monetary transfer from the Federal Reserve and similar Central Banks to the banking sector, more profits for them.  But in the process you are likely to see stock markets declining.

Q: If QE, as it has been applied, is not the solution, what would be the effect of tapering?

A: Just basically reversing the trend is asset markets.

Q: This means deleveraging.

A: Ultimately yes.  You are likely to have some deleveraging to some extent.  People who borrowed to get into the share market will find that they are losing money in share market and will be forced to delever.  If you have a margin call, and there is a huge potential for margin calls now in America, because margin debts are close to historical heights once more,  when that happens the easiest way to get out would not be to liquidate the shares but to liquidate other assets.  This will take the wind out of the housing market as well.  There is a credit driven boom going on in America right now in the real economy that’s why the economy is recovering so much, particularly business borrowing has risen a great deal.  But at the same time, the margin debt started to decline, now a few weeks taken out as well, and the share prices really start to fall over, then you get that what they properly call a positive feedback effect and a negative impact in the downward direction in the share market as declining margin calls means declining share prices as well.  People will find themselves being wiped out from that market.  You will have potentially a burning real economy with rising levels of debt for borrowing for some business investment but a declining share market.

Q: Lets’ talk about Europe.  In an article last year you proposed that the Euro “is the national currency of a country that does not exist” and therefore it is not a currency; you proposed the Euro becoming the SDR of Europe.  If we don’t adopt the idea of a parallel currency, the euro-drachma pegged against the euro after letting it flow for a while, do you see another way out of the crisis for the Eurozone if the Single Market is to remain at least intact or will the Eurozone eventually break down.

A: I don’t know how people in Greece are coping with the level of unemployment right now as the declining income feeds more tensions in public services.  It seems absolutely mind boggling if people can tolerate that.  I think at some point you are going to give rise to fascist forces taking over.  The right does the right thing for the wrong reasons at the right time.  That’s my own worry, that you‘ll have at some stage the social pressure getting so great, you will have Golden Dawn [a far right Greek political party] get the sufficient level of votes it takes to form a government and do the usual stuff they do.  There’s such a political stalemate in Europe over the need to preserve the Euro as a way of preserving European unity but the reality of course is driving Europe apart.  There can also be like a short term low level revival from the level you were driven down so far, as it happened in Greece and Cyprus in particular, you know you get to the level where you suddenly look cheap to people for holidays and for selling agricultural products; so you will get a bit of a bonus out of that so that you don’t get right at the very bottom and then you can get a revival from the European Union who can claim credit for it bizarrely.  That might keep you floating along a bit longer, but of course when you are continuing to squeeze people’s incomes and continuing to have such high levels of unemployment at some point you are more likely to have either social break down or either see sensible political reform by the current political power.
  
Q: So our options are a national currency, a parallel currency or there is no future in the Eurozone unless we have some kind of reform towards a United States of Europe.

A: Yes which I can’t see happening.

Q: Austerity for Growth.  It seems a paradox.  Greece’s nominal GDP has declined by 21%, unemployment has risen from  about 8% to almost 28%, loans to the private sector have declined by about 20% from its all-time high,  employee compensation has declined by 32,5%, investment has collapsed,  direct and indirect taxes have risen to unbearable levels, non-performing loans stand at about 30%, there is a deposit-loans gap of about 60bn euros, that’s about 30% of GDP, and the banks despite the recapitalization are continuing to contract credit and ratios of both public and private debt to GDP are steadily worsening due to GDP collapse.  This is an economy in ruinsGiven the fact that our public debt is external and held mainly by Eurozone countries, the ECB and IMF, whether we stay in the Eurozone or exit is there any viable solution without a significant debt haircut?  Wouldn’t currency devaluation exacerbate the problem?

A:  I don’t think it would make the problem any worse.  That’s a tragic situation you are describing.  It’s all being caused by reducing money supply and circulation.  You got loans exceeding deposits by that enormous margin courtesy of the internal devaluation while still maintaining loans.

Q: That’s actually money that fled from the country.

A: Yes, Germany and France mainly.  That’s the horrifying picture of the 1930s being replayed now.  That is what brought Hitler to power; he refused to pay the debts.  By refusing to pay the debts the huge financial burden was lifted.

Q: It’s irrelevant then whether we stay in or leave the Eurozone unless there is a haircut or a debt jubilee.

A: That’s right. Definitely!

Q: Do you think that a haircut is politically viable at the moment given the fact there was a PSI and all the debt at the moment is held by sovereign countries, the ECB and the IMF?  Is it politically viable for Merkel to go to the German taxpayer and say that if we want to get out of this mess we have to reduce the Greek debt?

A: I do not think that this is going to happen with the current political leaders.  They are all totally obsessed with maintaining the euro but it’s politically viable if somebody wants to break the political rules.  If they do it there’s nothing that NATO can do, nothing the EU can do to stop somebody saying we are not going to pay the debts.  That’s it, they are written off; and if they do that, then all the caveats that are part of the bond contracts become operative, so you get automatic default.  There’s no way that current political leaders will do it but there is no way that they can stop somebody else doing it.  It breaks the rules.

Q: In the case that Germany or the Eurozone countries do not accept to negotiate the debt, do you think that it is a viable option for Greece to stop servicing the debt?

A: Well, the same way was for Iceland.  Iceland did the same thing. Iceland refused to service the debts.

Q: That means an exit from the Eurozone.

A: They had their freedom because they were not part from the Eurozone but the same thing applies even if you are part of the Eurozone.  What they can say is that we don’t get the euro anymore, well that’s ok, we already print our own euros, which you do of course, and we already honor you know anybody who pays for an asset by making an account transfer in Greece to somebody else’s account; in Greece it works fine.  What they will do is confiscate Greek assets overseas, that certainly you can’t stop them doing, so you have that political issue, but that’s hardly an issue for the working class in Greece.  It’s an issue for the ruling class, but not for the working class. 


[In the minds of Greek people leading economists who opposed the austerity measures or supported alternative approaches and some even a euro-exit have been portrayed as the demons that either did not understand what was “good” for Greece or were planning the destruction of the European Union.  The average citizen in Greece has been brainwashed and this is an obstacle that is worth the effort to overcome it.  Shifting the focus of attention from Greece and the EU to the global financial and monetary architecture, to the role of banking regulation and supervision, is a line of thinking that I hope transcends dilemmas.] 


Q:  Is there a credit boom-bust cycle initiated by capital requirement accords under the Basel agreement?

A: Oh yes!  I was sitting next to Bill White at the INET conference in Berlin about 1,5 years ago and the discussion of Basel III came up and he leant across me and said when the rules for Basel II came across his desk his heart has faint.  He understands Minsky, if not better than me, certainly as well as I do.  He said the whole idea about trying to specify which assets were safe was going to lead to leverage of those assets by the banking sector. 

Q: Since the preliminary discussions between the Bank of England and the FED in 1986 that resulted in the first Basel accord, a recurring pattern of national deregulation, supranational regulatory supervision seems to have emerged leading to boom bust cycles.

A: One thing that Basel did was to encourage banks to sell securitized loans and get them off their books.  There is a securitization boom driven by regulation as well.  Of course securitization was under the myth that you actually reduce risk by redistributing it or reduce uncertainty by reducing the ownership of assets that its future value is uncertain.  That’s insane.  That is what we have happened.  You can’t underestimate the extent to which banks are going to arbitrage asset regulations but the regulators almost always do.   If you rely on regulators to enforce things, first what they are going to do is do it too slowly or do it badly, create rules that other people can then exploit and get around and still not break the law and ultimately fail to succeed in controlling the people they were supposed to regulate.   If you set up something as simple as a judge who can say that if you breach this rule you are in jail, as much as I have some critical attitudes toward the law as well, it’s much harder to corrupt the judges than to bend regulators.  There’s something straight forward and simple there on that front like the idea of the PILL and like Jubilee Shares relying on the sanctions for breaching where the judges get to say whether it happens or not.  That is more likely be effective than anything regulators are likely to try to do. 

Q: An institution like the BIS, not accountable to anyone, can impose banking regulations and effectively ignite deleveraging.  On the one hand it maybe desirable since the aim is to reduce the risks, but on the other hand it ignites a credit bust.  Is this something that we need or should we transfer that power to institutions that at least have accountability through representation, like the IMF?

A: BIS is the private version of what a clearing house is supposed to be.  I ‘d like to see something that brought in the International Clearing Union specifically as a way of enabling international financial transfers to occur in supporting trade rather than having an organization which tries to regulate the behavior of banks.  You said 1986 a while ago, I think 86-87, the crash of 87 and the aftermath of that, when the central banks tried to actively manipulate the economy, based on a completely flawed model of how the economy actually operates, that’s what really gave this asset bubble we are in complete overdrive.  It’s a sign, certainly if you don’t know what you are doing, you are not going to do what you do well.  That’s partly the dilemma.  Secondly, I don’t think it’s an effective mechanism in the first place.  It’s far better if it becomes a way of enabling commerce to occur rather than an attempt to control commerce.  Ultimately it leads to situations that people can exploit and create credit bubbles out of which they‘ve done ever since 1987.

Q: Do we need a bancor as Keynes described it?

A: Yes we do. The absence of that is the major issue why the system became so totally crazy, because you are enabling a national currency to be used for international trade.  And that has just basically enabled that particular country to abuse the rules of money as Americans have done but of course ultimately at its own expense, because I think the large part of why Americas’ manufacturing sector has been denude is the capacity to buy goods just out of their currency’s commercial strength rather than out of their economy’s industrial strength.  We would have had much less of a mess with bancor than we have with the American dollar being the international reserve currency.  That is why I was pleased to see the Governor of the Chinese Central Bank back in 2009 call for something like that.  We have to revise Bretton Woods, and please God, not held in America this time.  If we have that happening at least we‘ll be arguing for a sensible system rather than one which is at its hand imperialist which is what the Americans wanted.

Q: So we need a new Bretton Woods.

A: Yes, but not in Bretton Woods. 

Q: “Rand is mad”, you had said in an interview, “humanity has always been a combination of competition and altruism.”  Is there an Ithaca and hope for John Galt or is it impossible to escape from the hopeless search for the mythical Atlantis?

A:  We can get out of it.  We need to have a more complex vision of how the economy operates and how society operates and those simplistic notion that people like Ayn Rand and Milton Friedman.  And the trouble is we‘ve been dominated by those simplistic notions of a complex system.  Those simplistic notions exaggerate the importance of competition and understate the importance of cooperation as part not only of the nature of human society but also of humanity.   We are not homo economicus nor is society utterly an economic society.  A vision of both cooperation and competition is essential to a well-functioning economy.  If we have it I think we can function moderately well but of course in the meantime the other major crisis we haven’t even come close to addressing is climate change.  That’s more likely to force us than anything else to thinking in a cooperative fashion because there is no way that we can competitively solve that problem.  So I don’t think we are out of the woods by any means, if we solve the financial crisis, we‘ll just move to the next one.

This interview ended somewhere here.  I honestly believe that if not new approaches to economic thinking become widespread, at least in my country Greece, then the very idea of democracy will be threatened from the radicalization of the electorate.   I would be ashamed of my country's civilization if we yield in our desperate search for solutions to uncivilized alternatives.  No matter how idealistic this may appear, I believe that it is the duty of my generation to do everything possible to present to our children an alternative vision for a better future or our children will rightly so accuse us in the future of doing nothing else but just sitting and watching destruction spreading everywhere.  That was my aim.  I hope Prof. Keen will be lenient with my ignorance and I do hope that this interview has served its purpose in Greece.

Thanks to the effort of Alan Harvey, Prof. Steve Keen will visit Greece for the first time in June this year.  The Aristotle University of Thessaloniki will host a seminar on debunking economics on the 18th of June 2014.  The seminar is organized by Prof. Dimitris Mardas, the Society for Economists and Entrepreneurs and IDEAeconomics.  Further details will be announced.

An edited version in the Greek language of this interview appeared in capital.gr on January 29th 2014.  This english version was published at IDEAeconomics on May 16th 2014.


twitter : @NikosKaratsoris